اقتصاد سبز چیست؟

کره زمین از بدو تولد انسان تا به اکنون شاهد خسارات جبران ناپذیری به منابع طبیعی بوده است. دانشمندان در صدد هستند تا بهز وسیله اقتصاد سبز خطرات زیست محیطی را به حداقل رسانده و یک توسعه پایدار ایجاد کنند. به همین منظور، تجارت و زیرساخت‌های وابسته به آن نیز به گونه‌ای که طبیعت و محیط زیست پایدار بمانند دچار تغییر و دگرگونی می‌شوند. شاید جالب باشد بدانید که واژه اقتصاد سبز اولین بار در گزارشی با نام طرح اقتصاد سبز توسط گروهی از اقتصاددانان محیط زیستی در سال ۱۹۸۹ ابداع شد تا بتوانند آن را به دولت انگلستان ارائه دهند.  در واقع در نظر داشتند تا بر اساس آن به رشد اقتصادی، و ارزیابی سیاستها بپردازند. در این میان واژه اقتصاد سبز مدتی کمرنگ و مجددا در سال ۲۰۰۸ به منظور یافتن پاسخی در برابر بحران‌های جهانی پررنگ شد.

تعریف اقتصاد سبز

شاید بارها از خود پرسیده باشید، اقتصاد سبز چیست؟ بر چه اساس کار می‌کند؟ اقتصاد سبز بر اساس تعریف کوکارل بورگات به پنج بخش تقسیم می‌شود که به شرح زیر است.

1. مدیریت زایدات؛
2. تشکیل حمل و نقل پایدار؛
3. مدیریت زمین؛
4. انرژی تجدید پذیر سبز؛
5. مدیریت آب.

بر اساس تعریف سازمان بین المللی بازرگانی ICC اقتصاد سبز باید منجر به رشد اقتصادی و مسدولیت‌های محیطی همراه با پیشرفت و توسعه اجتماعی شود. در واقع، این مفهوم از اقتصاد سبز به معنای کاهش تغییرات آب و هوایی، حفظ منابع طبیعی، افزایش بهره‌وری و ایجاد فرصت‌های شغلی پایدار است. همچنین، پایه آن بر اساس انرژی تجدید پذیر بنا شده است تا جایگزین مناسبی برای سوخت‌های فسیلی باشد و به دنبال آن منابع طبیعی را حفظ کند.

چشم اندازهای اقتصاد سبز

اقتصاد سبز توسط ۳ چشم انداز مورد توجه قرار می‌گیرد که در زیر به بررسی آن‌ها پرداخته شده است.

چشم انداز فنی

در چشم انداز فنی، اقتصاد سبز بر اساس معیارهای کمی و تحلیل آنالیز می‌شود، تا سطح سبط بودن خدمات و فرایندهای گوناگون را مورد بررسی قرار دهند.

چشم انداز اقتصادی

در چشم انداز اقتصادی، مواردی را که با کمک اقتصاد سبز می‌تواند به توسعه اقتصاد کمک کند مورد بررسی قرار می‌دهند. به این صورت که تولید کارخانه بازیافت کاغذ از احداث نیروگاه بادی مولد برق، بازدهی بهتری دارد.

چشم انداز توسعه گرا

چشم انداز توسعه گرا این فرصت را فراهم می‌کند تا اقتصاد سبز در به کارگیری فرآیند توسعه حضور داشته باشد و در نهایت منجر به تولید فرآورده‌های مختلف شود. در واقع، فرایند توسعه شامل طراحی، پیاده سازی، تحویل، بکارگیری و نگهداری است که اقتصاد سبز می‌تواند نقش پررنگی در آن داشته باشد.

اصول اقتصاد سبز

اقتصاد سبز با ویژگی‌هایی که دارد می‌تواند بر جنبه‌های مختلف جوامع تاثیرات چشمگیر و مفیدی بگذارد به همین دلیل است که امروزه مورد توجه قرار گرفته است.

1. اقتصاد سبز موجب خلق کار شایسته و مشاغل سبز می‌شود؛
2. اقتصاد سبز کمک می‌کند تا جوامع به توسعه پایدار دست یابند؛
3. اقتصاد سبز شامل کارایی و منبع انرژی است؛
4. اقتصاد سبز جنبه‌های مختلف خارجی مانند هزینه‌های حفظ محیط زیست را داخلی می‌کند؛
5. اقتصاد سبز یه گونه‌ای است که به تمامی مرزهای جهانی و زیست محیطی احترام می‌گذارد؛
6. اقتصاد سبز بر اساس تصمیم‌گیری های یکپارچه و واحد پیش می‌رود؛
7. روند سنجشی اقتصاد سبز فراتر از GDP است که از شاخص‌ها و معیارهای معینی برای این امر استفاده می‌کنذ؛
8. یکی از اصول مهم اقتصاد سبز، محافظت از محیط زیست و اکوسیستم‌ها است؛
9. اقتصاد سبز با ساختار معینی که دارد باعث کاهش فقر شده و از طرفی رفاه، دسترسی به خدمات اجتماعی، معیشت و رفاه را افزایش می‌دهد؛
10. اقتصاد سبز برخلاف بسیاری از رویکردهای دیگر، در بین جوامع و تمامی نسل‌ها به صورت عادلانه عمل می‌کند؛
11. یکی دیگر از اصول مهم اقتصاد سبز، قانون بخشی به حاکمیت‌های جهانی است؛
12. اقتصاد سبز به سوال‌های جوامع مختلف پاسخ می‌دهد. همچنین، شفاف، با ثبات، مشارکتی و دموکراتیک است .

جایگاه جهانی اقتصاد سبز

حفاظت از محیط زیست شاید در گذشته امری کمرنگ به نظر می‌رسید اما اکنون تمام جوامع به دنبال احیاء و حفاظت از آن هستند. به همین دلیل، کشورهای عضو سازمان ملل،  سازمانی تحت عنوان ( برنامه ریزی محیط زیست سازمان ملل) راه‌اندازی کردند. از بارزترین اهداف این مجموعه تشویق کردن جوامع برای حفاظت از محیط زیست است. نقش اقتصاد سبز در این سازمان، پیشرفت برای توسعه پایدار و اقتصاد سبز است و به صورت کلی اهداف خود را در قالب موارد زیر پیش می‌برد تا بتواند جوامع را به سمت حفاظت از محیط زیست سوق دهد.

در کنار سازمان برنامه ریزی محیط زیست سازمان ملل، مجموعه‌های دیگری نیز به فعالیت در این حیطه می‌پردازند و اقتصاد سبز را جزء اهداف اولیه خود قرار داده‌اند که به شرح زیر هستند.

1. سازمان اکو در کشور کانادا؛
2. انجمن اقتصادی اروپا؛
3. شورای ساختمان سازی سبز در ایالت متحده؛
4. گروه انرژی و دگرگونی آب و هوایی در کشور انگلستان.

شاید جالب باشد بدانید که کشورهای فرانسه، چین و کره جنوبی در صدر کشورها به عنوان کشور سبز قرار دارند.

شهر سبز چیست؟

شهر سبز همانطور که از نامش پیدا است، به دنبال راهی برای احیا و به وجود آوردن محیط سبز است. در این شهر تامین منابع انرژی مورد نیاز ساکنین و صنایع آن کاملا زیست سازگار است و آسیبی به آن وارد نمی‌کند. شهر سبز در برخی کشورها مانند ایالت متحده آمریکا یافت و با نام  شهر بندری راک شناخته می‌شود که جمعیتی حدود ۳۱۰۰ نفر دارد. مواردی که این شهر را منحصر به فرد کرده، تامین انرژی آن از طریق باد است. شهر راک یکی از صادر کننده‌های برق به شهرهای همسایه است.

مفاد سازمان برنامه ریزی محیط زیست سازمان ملل

سازمان برنامه ریزی محیط زیست سازمان ملل بر اساس مفاد زیر در راستای دگرگونی بر اساس اقتصادسبز راهبردهای خود را پیش می‌برد.

• در راستای آگاهی جامعه دوره‌های آموزشی برگزار می‌کند؛
• قرار دادن برنامه سرمایه‌گذاری سبز در بودجه دولت؛
• آنالیز و بررسی روش‌ها گوناگون سرمایه گذاری سبز عمومی و خصوصی؛
• تشویق کردن افراد و جوامع از سوی دولت با استفاده اقتصاد سبز. به این صورت که با بالا بودن سطح سبزی ساختمان‌ها مالیات آنها متقابلا کاهش پیدا می‌کند.

جمع بندی

اقتصاد سبز، در جهان امروز نه تنها به عنوان یک نظریه، بلکه به عنوان یک جنبش همگانی به صورت اقتصادی و اجتماعی شناخته می‌شود. در کشور ما اگر اقتصاد سبز به صورت هوشمندانه به کار گرفته شود، تاثیر شگفت انگیزی در زندگی روزمره افراد خواهد داشت زیرا ایران دارای سه بافت غالب برای این اقدام است. این رویکرد نه تنها به حفظ محیط زیست، بلکه با افزایش بهره‌وری منابع و کاهش هزینه‌ها، به رشد اقتصادی نیز کمک بسزایی می‌کند.  شرکت سامان انرژی گستر پویای شرق علاوه بر بیوگاز خدمات ارزشمندی نیز در زمینه کشاورزی سبز، فروش کود ارگانیک و غیره ارائه می‌دهد. همچنین، می‌توانید با مراجعه به همین صفحه مطالب مفیدی در زمینه‌های مختلف همانند تولید بیوگاز، انرژی خورشیدی و مانند آن را مطالعه کنید.